Je State-of-mind
Ayur staat voor de eenheid van geest, lichaam, ziel en de zintuigen. Je geest is de plek waar je gedachten ontstaan en een soort energieveld dat continu reageert op alle informatie die we opnemen via onze zintuigen. Dus voordat we naar je lichaam gaan, halen we eerst even die geest uit de fles! Ayurveda is namelijk meer dan de lichaams- en constitutieleer van Vata, Pitta en Kapha. In de Ayurvedische psychologie zijn er ook drie geestelijke eigenschappen die onze persoonlijkheid karakteriseren, de triguna. Deze drie eigenschappen zou je kunnen zien als drie verschillende soorten ‘state of mind’. Deze noemen we sattva, rajas en de tamas. Het is goed om je te realiseren dat deze guna’s met elkaar verbonden zijn, ze beïnvloeden elkaar constant.
Welke drie eigenschappen van de mind heb je?
- Sattva = Dit is de neutrale kracht die zorgt voor balans en evenwicht. Het is de kracht die observeert. Het heeft eigenschappen zoals vertrouwen, eerlijkheid, zelfbeheersing, bescheidenheid, helderheid en vrijheid. Binnen Ayurveda is sattva de helende kracht. Het is verbonden met kennis, weten en leren.
- Rajas = Dit is de kracht van beweging en onrust die het evenwicht verstoort. Het staat voor vurigheid, de energie van passie, emotie en verlangen. Rajas zorgt dat we in beweging kunnen komen, maar het brengt dingen ook uit balans.
- Tamas = Dit is de kracht van traagheid en weerstand. Het is de zwaarte, de saaiheid en de lethargie. Het kan worden gezien als het verleden. Tamas symbo- liseert de krachten van duisternis en gevoelloos- heid. Het zorgt voor onwetendheid waardoor we terugvallen in oude patronen, zoals een verslaving.
Je hebt alle drie de guna’s nodig. Net zoals iedereen een ander body-mindtype heeft, heeft iedereen ook een andere verhouding van de guna’s in zich. Deze twee samen vormen zo onze psyche en persoonlijkheid. Net als de dosha’s kunnen ook de guna’s uit balans zijn. De guna’s beïnvloeden elkaar continu en bepalen hoe we ons voelen. Vaak is er een guna die overheerst en dat blijft zo voor een tijdje. Het is echter niet zo dat je ieder uur een andere dominante guna hebt. Gelukkig maar, want dat zou doodvermoeiend zijn!
- Je sattvische ik
Je hebt een connectie met je ‘hogere ik’, Je bent volledig jezelf, aanwezig in het nu en je laat je niet meeslepen door anderen. Als iemand een heftig ver-
haal aan je vertelt, hoor je het aan, geef je eventueel advies, maar je wordt niet meegenomen in de emotie. Je bent niet bang, boos, angstig of verdrietig. Bij jou is er vooral de emotie van liefde en hoop.
- Je rajastische ik
Er is geen connectie met je ‘hogere ik’. Je denkt aan het verleden, terwijl je ook bezig bent met de toe- komst. Er is veel interne ruis en drama aanwezig.
Stel, je hebt een heerlijke yogales gehad waarin je je heel sattvisch voelde. Zodra je de les uitstapt, heb je meteen weer stress over wat er die ochtend gebeurt is op je werk en ben je ondertussen ook bezig met wat je nog allemaal nog moet doen en wat je gaat eten ’s avonds. Alle prikkels die we krijgen, vragen constant om onze aandacht en daardoor draait rajas vaak op volle toeren.
- Je tamastische ik
Je bent je niet bewust van je ‘hogere ik’, je denkt niet goed na en kan je zelfs afgestompt voelen. Je bent passief en er is veel zwaarte en starheid. De gedachtendie je hebt, zijn negatief en vaak niet zuiver. Je vindt het lastig om je emoties te tonen en onderdrukt ze, waardoor je ook kunt exploderen. Dit leidt tot keuzes die niet goed voor je zijn, zelfdestructie, verslavingen en/of geweld. Je voelt je lethargisch, depressief en hebt veel woede in je.
Het is belangrijk om te onthouden dat elke guna relatief is. Iets wat voor de een sattvisch is, kan voor de ander tamastisch zijn. De drie guna’s kun je overal in terugvinden, zoals in voeding, liefde, emoties, relaties en werk. In ons leven is alles constant in beweging en aan het veranderen. We willen heel veel: een leuke baan, leuke vrienden, uit eten gaan, promotie, kinderen, vakanties, een tuin op het zuiden en natuurlijk werken aan onszelf. Hierin komt duidelijk de guna rajas naar voren. Er zijn zo veel prikkels die ons evenwicht verstoren en dat is precies wat rajas doet. Soms kunnen we dit allemaal niet meer aan, neemt tamas het weer over en vallen we (letterlijk) om of terug in oude gewoonten. Je mentale gezondheid hangt af van hoeveel sattva er is opgebouwd. Als er veel rajas en tamas aanwezig is, dan is de kans op psychische problemen groter.
Uiteindelijk zou het mooi zijn als we allemaal in een sattvische, verlichte staat komen. De weg daarnaar toe is bij iedereen anders en het is ook zeker geen wedstrijd! Soms raak je van je padje af en moet je je balans weer vinden. Dat is zeker niet erg, als je maar vooruit gaat. Probeer (vervelende) gebeurtenissen in je leven te zien als leerzame momenten die je dichterbij je doel brengen, in plaats obstakels. (Zo is dat ontslag of die relationele crisis qua emoties en geeft anderen echt wel ergens goed voor!) Met pranayama, yoga en meditatie, maar ook zeker met je voeding kun je sattva, rajas en tamas weer in balans brengen. Het zou fantastisch zijn als we uiteindelijk allemaal een beetje meer naar sattva bewegen, want dan komt er meer zuiverheid, vrijheid, lichtheid en eerlijkheid in de wereld
World peace!